علمیمقالات

مکالمات زنبور عسل

چون زنبورعسل حشره ای اجتماعی است ، لازمه تداوم زندگی اجتماعی آن وجود سیستم مکالماتی مؤثر بین اعضای آن است . مکالمات زنبورعسل در حقیقت رد و بدل کردن تحریکات مختلف بین افراد همان گونه یعنی داخل کلنی زنبورعسل است که موجب بروز عکس العمل های مختلف بین آن ها می گردد . این واکنش ها ممکن است رفتاری و یا فیزیولوژیکی باشند . بنابراین این مکالمات هیچ گونه جنبه آگاهی ، هوش ، استعداد و غیره را در بر نمی گیرد .
سیستم این مکالمات در حشرات مثل مکالمات انسان بر مبنای استفاده از تحریکات مختلف مثل نور ، مواد شیمیائی و فیزیکی می باشند که این تحریکات بوسیله اعضاء مخصوصی دریافت می شوند و به مرکز عصبی برده شده و موجب واکنش می گردند . البته همان طور که در انسان حس بینائی متکاملتر شده است در حشرات مخصوصاً زنبورعسل حس بویایی حساس تر و مهمتر است . ولی به طور کلی چون زنبورعسل در محیط داخل کندوی خود که محیطی تاریک است زندگی می کند چنین استنباط می شود که حس بویایی ، لامسه و حس شنوائی باید اهمیت بیشتری داشته باشد . ولی چون برای خود انسان حس بینائی و شنوائی اهمیت بیشتری دارند ممکن است به سایر حواس مربوط به زنبور اهمیت کمتری داده شود . علاوه بر این باید توجه داشت که در انجام مکالمات در هر لحظه چندین تحریک توأماً انجام شده و مکالمه صورت می گیرد . به عبارت دیگر تحریکات مختلف به مرکز عصبی برده شده و در آنجا مجموعاً باعث دستور انجام واکنش معینی می شود .
انجام مکالمات در کلنی زنبور عسل از قرن 18 برای انسان شناخته شد. ولی در سال 1920 که Frisch نتیجه تحقیقاتی جامع خود را که در زمینه مکالمات زنبور عسل انجام داده بود منتشر کرد و موفق به اخذ جایزه نوبل در سال 1973 گردید بسیاری از سوالات و مسائل مربوط به مکالمات زنبور عسل را روشن نمود.
روش تجربی مطالعه مکالمات زنبور عسل در مورد محل غذا بدین ترتیب است که زنبورهای کندوی شیشه ای را جهت تغذیه از منابع غذایی در فواصل معین و مشخص آموزش داده و آن ها را در داخل کندو از پشت شیشه مطالعه نمایند. البته آموزش و تربیت زنبور جهت تغذیه از منبع غذایی مشخص کار مشکلی نیست مگر این که با وجود شهد طبیعی رقابت شدیدی با آن وجود داشته باشد.
بدین منظور مقداری شهد مصنوعی (50 درصد ساکاروز یا قند معمولی در آب + مقدار کمی مواد عطری غذا مثل عصاره نعناع) را در ظرفی ریخته و در فاصله یک متری کندو قرار می دهیم. زنبورها سریعا از طریق قدم زدن این منبع را کشف کرده و از آن تغذیه می کنند. سپس می توان فاصله را به تدریج زیاد کرد تا به محل مورد نظر رسید. البته در صورتی که فاصله زیادتر از یکی دو متر شود زنبورها پرواز کرده و به منبع غذا می آیند. در محل منبع غذا می توان زنبورها را گرفته و علامت گذاری نمود (با شماره و یا فقط رنگ زدن در پشت آن ها).
پس از مراجعت این زنبورها به داخل کندو می توان فعالیت آن ها را مشاهده و ثبت نمود.

منبع : پرورش زنبور عسل

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

همچنین ببینید
بستن